Uyku Düzeni Ve Yaşam Kalitesi
Gece Uykusunun Hayat Kalitesine Etkileri
Gece bir örtüdür üzerimize, uyuyup örtünmemiz için karanlığıyla çöker evlerimize. Uykunun kaliteli olması için gecenin sessizliğine ve karanlığına ihtiyaç duyarız. Allah da zaten ayetinde geceyi bizim için bir dinlenme vakti kıldığını söyler.
Her iş yerli yerinde olursa güzeldir. Bir ağacın dikimi için ilkbaharın başı tercih edildiği gibi, uyumak içinde gece beklenir. En kaliteli uyku yatsı namazından bir süre sonrasından sabah namazına kadar olan zamanın içerisinde alınır. Bu benim alanım değil ve bu sözün içeriği de zaten bana ait değil. Bu sözü üniversite de fizyoloji dersimize giren hocamız söylemişti. Hatta tam cümlesini söylemek gerekirse, bizim hayatımız güneşle başlar, güneşle biter. Bu yüzden ben güneşin tam batmasından bir süre sonra uyurum ve günün ilk aydınlanacağı zamanda da kalkarım, demişti. Ben de bu söze dini açıdan bakınca tam da yatsı namazı sonrası ve sabah namazı öncesi olduğunu görüyorum.
Allah u Teâla kullarını en iyi bilendir. Bizlerin bedenini de, evreni de Yaratan O’dur. Bu yüzden bizlere ayetler sunmuşsa elbette bunda hikmetler, hakikatler aranmalıdır. Allah geceyi dinlenme vakti kıldım diyorsa, dinlenme için en uygun zaman gece demektir. Ya da gündüzü size çalışma zamanı kıldım diyorsa, çalışmak içinde en doğru zaman gündüz olur. Allah’ın hiçbir hükmü bizden ayrı değildir. Her hükmünde bize fayda vardır. Alkol, domuz, leş, irin vs haram demesinde olduğu gibi, bizler için zararlıdır. Allah bunu nerden biliyor? Allah’ın Âlim olduğunu ve her şeyi bildiğini biliyoruz. Bunun da ötesinde bizi ve evreni yaratan kuran, özellikleri sisteme dâhil eden Allah. O zaman bizi en iyi bilecek olan da yine Allah.
Bir icat yaptık diyelim. Bir arkadaşımıza götürüp bak şöyle yaparsan şöyle olur, böyle yaparsan böyle olur dediğimizde, o icadın sahibi olarak bize inanması gerekir. Yok yahu sen nerden bileceksin dese, gülersiniz herhalde. Onu ben yaptım, farkında mısın? Ben bilmeyeceğim kim bilecek! dersiniz.
Gece oksijen miktarı azalır ve karbondioksit artar. Oksijenin azalması nedeniyle, harekete dayalı işler için gereken enerji sağlanmaz. Bu yüzden geceleri yapılacak olan işler sakin ve çok zorluk istemeyen işler olmalıdır. Tıpkı Peygamberimizin geceleri ibadet etmesi ve ya dinlenmesi için kullandığı gibi. Doğru zaman diliminde Sağlıklı bir gece uykusu aldığımız takdirde kalp kapakçıklarımız yenilenir her gece ve sabahın ilk ışıklarıyla kalkmak da vücudun yenilenmesi ve büyüme hormonunun aktif olmasını sağlar. Bu yüzden gece uykusunu alıp sabah erken kalkan kişilerin ciltleri daha canlı ve bedenleri de daha sağlıklı olur. Tabi gün içerisinde de aynı titizlikle doğru yaşam şeklini benimsiyorlarsa…
Günlük bir yetişkinin uyuması gereken altı saattir, büyüme çağındaki, buluğ dönemine yeni giren bir gencin sekiz saat, ilkokul çağındaki bir çocuğun 9-10 saat, bir bebeğin ise 12-16 saat arasında uyuması gerekmektedir. Bu saatler kişiden kişiye kısmen farklılaşsa da, ortalama süreler böyledir. Ayrıca gece uyku süresi mevsime göre de değişiklik gösterir. Tahmin edersiniz ki, yazın ve kışın gece ve gündüzün süreleri değişmektedir. Bu değişim bizlerin de vücut yapısının mevsimlere göre değiştiğini ve uyku süremizin de kısalıp uzayabileceğini gösterir.
Uykunun beden sağlığına katkılarının dışında, aklen ve ruhsal açıdan da etkili olduğunu bilmeliyiz. Yetersiz uyku uyuyan kişiler hep yorgun olurlar. Özellikle de gece uykusu almayan kişiler gündüz altı saatte uyusa fazlasını da uyusa hep yorgun, halsiz olurlar. Bu yüzden mümkün mertebe uykumuza ve ne zaman uyuduğumuza dikkat etmeliyiz.
Yorgun bir insan, verimsiz olacaktır. İçinden yapması gereken işlere karşı isteksiz olacak ve sıkılmaya başlayacaktır. Sıkıldıkça çevresiyle iletişimi azalacak ya da istemsiz olarak huysuz bir tavır takınacaktır. Uyku aynı zamanda mutluluğumuzu da etkilediği için, karamsar bir ruh haline sahip olacaktır.
Hem beden hem de ruh sağlığımız için, uyku düzenimizi evlerimizde oturtmalıyız. Yapacaklarımızı gün içerisinde yapmalıyız. Özellikle sabah ezanıyla öğlen ezanı arası, gün bereketlidir. Bu sürede yapabileceğiniz iş, geceye ve diğer zamanlara göre daha bereketli olur. Bizlerde bu saatleri iyi değerlendirmeliyiz.
Gecemizi gece olarak, gündüzümüzü de gündüz olarak yaşarsak sağlıklı ve mutlu bir hayat sürdürebiliriz.
Yazar: Derya TURKAY